Trận thua 1-4 của Tottenham trước Chelsea vào tháng 11 năm 2023 đã trở nên nổi tiếng vì Spurs vẫn kiên trì với hàng phòng ngự dâng cao dù chỉ còn chín người trên sân. Sau trận đấu, HLV Ange Postecoglou đã có một cuộc phỏng vấn tiết lộ nhiều về con người ông với những người lúc đó chưa biết nhiều về ông. “Đó chỉ là bản chất của chúng tôi, bạn ạ”, vị HLV người Australia nói về việc đội bóng của ông tiếp tục chơi với hai người bị thiếu dù sử dụng chiến thuật chưa từng thấy ở cấp độ đó. “Đó sẽ là cách chúng tôi chơi chừng nào tôi còn ở đây. Có xuống còn năm người, chúng tôi vẫn sẽ chiến đấu”.
Khi gia nhập Tottenham vài tháng trước trận thua Chelsea, Postecoglou gần như là một ẩn số ở Anh, nhưng qua các báo cáo về thời gian ông làm việc ở Australia, Nhật Bản và Celtic, cùng những dấu hiệu ban đầu ở London, rõ ràng ông coi tính giải trí gần như quan trọng ngang kết quả. Ông từng nói điều tương tự sau khi vô địch Scottish Premiership với Celtic: “Tôi vẫn nghĩ ghi nhiều bàn là phần tuyệt vời nhất của bóng đá, vượt qua cả việc chiến thắng. Đôi khi bạn thắng mà không thực sự thích trận đấu, nhưng không bao giờ bạn không thích một bàn thắng. Ngay cả bàn thắng luộm thuộm, xấu xí nhất vẫn được ăn mừng. Tôi yêu niềm vui mà bàn thắng mang lại”.
Sau thất bại trước Chelsea, chấm dứt chuỗi trận bất bại của Postecoglou tại Spurs, ông bị chỉ trích nặng nề vì chiến thuật. Cựu HLV Spurs và Chelsea Glenn Hoddle gọi cách tiếp cận này là “tự sát bóng đá”. Spurs vẫn tạo cơ hội dù thiếu người, nhưng cũng để lộ quá nhiều khoảng trống, chỉ được cứu bởi những pha dứt điểm thiếu chính xác của Raheem Sterling và Nicolas Jackson. Jamie Carragher nhận xét trên X: “Điên rồ, nhưng đáng xem!”
Nếu mục tiêu là giải trí, Postecoglou chắc chắn đã thành công.
Nhưng khi mùa giải của Tottenham sụp đổ trong những tháng sau đó và triều đại của Postecoglou trở nên tồi tệ trong chiến dịch Premier League thảm hại ở mùa thứ hai, tính giải trí lại là một phần vấn đề. Các trận đấu của Spurs tạo ra nhiều bàn thắng nhất (122) trong số các đội Premier League mùa này, nhưng họ đã thua 21/37 trận và có nguy cơ kết thúc mùa ở vị trí thứ 17, chỉ ngoài nhóm xuống hạng.
Spurs thể hiện rõ ý đồ tấn công, với chỉ năm đội ghi nhiều bàn hơn họ (63 bàn). Con số này, đáng chú ý, ngang bằng với Chelsea mùa 2018-19 khi đứng thứ ba, và Blackburn mùa 1993-94 khi đứng thứ hai trong 42 trận.
xG của Tottenham tại Premier League 2024-25
Dù thua trận cuối, Spurs vẫn có thể kết thúc mùa với hiệu số bàn thắng dương, phá kỷ lục vị trí thấp nhất với hiệu số dương tại Premier League (Man City, thứ 16 mùa 2003-04 với +1). Nhưng dưới thời Postecoglou, họ gần như không thể cân bằng giữa ý đồ tấn công và sự chắc chắn phòng ngự, để lộ khoảng trống và dễ dàng để đối thủ tạo cơ hội. Chỉ ba đội xuống hạng để lọt lưới nhiều Xga – Bàn thua dự kiến hơn Spurs (62,1 xGA, trung bình 1,68 xGA mỗi trận).
Trung bình sáu trận của xGA bị lọt lưới mỗi trận tại Premier League chỉ hai lần trong suốt thời Postecoglou giảm xuống dưới 1,0 xG, và thường xuyên trên 1,5 xG trong mùa 2024-25. Tottenham liên tục để đối thủ tạo quá nhiều cơ hội.
Chấn thương góp phần lớn, với cặp trung vệ chủ lực Cristian Romero và Micky van de Ven cùng vắng bốn tháng. Destiny Udogie, Guglielmo Vicario, Rodrigo Bentancur, Dejan Kulusevski, Richarlison, Dominic Solanke, Son Heung-min và Wilson Odobert cũng nghỉ đáng kể. Trong khủng hoảng chấn thương, Postecoglou vẫn giữ lối chơi tấn công, dù chỉ có đủ người hoặc cố gắng chơi theo phong cách của ông. Không ai có thể nói đội của ông thiếu sáng tạo. Hiếm có trận nào dưới thời ông mà Tottenham không gây khó khăn cho đối thủ. Khi mạnh nhất, họ cực kỳ nguy hiểm ở mặt trận tấn công và gần như luôn ghi ít nhất một bàn. Nhưng hàng thủ của họ hiếm khi chắc chắn. Postecoglou bị chỉ trích liên tục vì yêu cầu đội chơi theo cùng một cách bất kể tình huống, đối thủ, tỷ số hay chấn thương.
Rồi đến hành trình vào chung kết Europa League.
Tottenham đối mặt Manchester United tại Bilbao vào thứ Tư, với cơ hội chấm dứt 17 năm không danh hiệu, nhờ chuỗi trận rất khác với phong cách Postecoglou. Ông đã thể hiện sự thực dụng, chấp nhận thay đổi cách tiếp cận – điều hiếm thấy trong thời gian ở Spurs – là con đường tốt nhất để thành công.
Với chấn thương hạn chế đội hình và tinh thần ở mức thấp, Postecoglou lần đầu tiên chọn cách tiếp cận ưu tiên phòng ngự, ít kiểm soát bóng. Trong trận lượt đi bán kết gặp Bodø/Glimt, Tottenham chỉ cầm bóng 41,4%, chơi trực diện với bộ ba tấn công thay vì triển khai qua các tuyến như thường lệ. Họ phòng ngự chặt chẽ, chỉ để đối thủ tạo cơ hội 0,26 xG – thấp nhất dưới thời Postecoglou.
Thống kê Tottenham 3-1 Bodø/Glimt
Ở lượt về, không có James Maddison – người ghi bàn từ đường chuyền dài ở lượt đi và là trụ cột sáng tạo – Spurs còn cực đoan hơn, chỉ cầm bóng 31,6% và để Bodø/Glimt tạo 0,43 xG, thấp nhất trong các trận sân khách dưới thời Postecoglou. Ở vòng trước, Spurs đến sân Eintracht Frankfurt cần thắng sau trận hòa 1-1 lượt đi. Họ cầm bóng 36,6%, chơi thực dụng và thắng 1-0 nhờ quả phạt đền của Solanke.
Trung bình năm trận xGA bị lọt lưới tại Europa League chỉ khoảng 0,5 xG mỗi trận – thấp hơn nửa so với Premier League dưới thời Postecoglou. Chất lượng đối thủ tại Europa League có thể góp phần, nhưng rõ ràng Spurs đã thay đổi hoàn toàn lối chơi. Angeball không còn nữa.
Mùa trước, khi đua top 4, Postecoglou nhấn mạnh tiến bộ trên sân quan trọng hơn vị trí: “Tôi không quan tâm lắm đến việc chúng tôi đứng thứ mấy, mà là đội bóng ra sao. Nếu đứng thứ tư nhưng cách đội đầu 25 điểm, đó không phải quỹ đạo chúng tôi muốn”. Nhưng mùa này, với khủng hoảng chấn thương và thiếu tiến bộ, Postecoglou đã thay đổi. Hành trình không còn quan trọng; chỉ đích đến mới đáng kể.
Lối chơi của Spurs tại Europa League khác hẳn so với trước đây, giống phong cách của Antonio Conte hay José Mourinho. Spurs từng có hơn 60% kiểm soát bóng trong 42 trận, thậm chí trên 80% một lần, nhưng ba trong mười trận kiểm soát bóng thấp nhất là ở hai vòng Europa League gần đây trước Bodø/Glimt và Frankfurt – dù họ đủ chất lượng để áp đặt.
Điều này có ý nghĩa gì cho trận chung kết tại Bilbao? Postecoglou rõ ràng không còn bận tâm đến việc thắng theo cách của mình. Spurs đã đánh bại United ba lần mùa này với tỷ lệ kiểm soát bóng 60,5%, 55,8% và 46,5%, chứng tỏ họ có thể chơi phong cách kiểm soát và thắng. Nhưng với sự vắng mặt của cả ba tiền vệ sáng tạo chủ chốt – Maddison, Kulusevski và Lucas Bergvall – Spurs sẽ gặp khó khăn. Họ chỉ chơi thiếu cả ba người hai lần mùa này, và lần trước đó tại Old Trafford mùa trước, họ cầm bóng 63,7% dù đội hình yếu.
Nhưng giờ đã khác. Postecoglou không còn xây dựng như trước. Một màn trình diễn tốt theo phong cách Angeball không còn là ưu tiên. Dù ông có mất niềm tin vào triết lý của mình như nhiều CĐV hay không, có lẽ Spurs sẽ chơi thực dụng, ưu tiên phòng ngự tại Bilbao.
Nếu Postecoglou thực hiện được tuyên bố táo bạo từ tháng 9 năm ngoái rằng “tôi luôn giành danh hiệu ở năm thứ hai,” ông sẽ không làm điều đó theo phong cách thường thấy. Trận đấu này quan trọng hơn nhiều năm tiến bộ trên sân với hầu hết CĐV Tottenham, và Postecoglou đã nhận ra điều đó. Tương lai của ông sau mùa này chưa rõ, nhưng có khả năng ông sẽ không ở lại London. Lối chơi mới đã đưa Spurs vào chung kết Europa League, và có thể là cơ hội tốt nhất để họ vô địch. Ít nhất trong trận này, và có lẽ cả sau đó, Angeball tại Tottenham đã không còn.
