Nhiệt độ khắc nghiệt: Thách thức không thể xem nhẹ
Nhiệt độ cao tại Club World Cup 2025 ở Mỹ đã làm nổi bật những rủi ro mà các đội bóng, đặc biệt là từ châu Âu, phải đối mặt. Với các trận đấu diễn ra vào buổi trưa hoặc đầu giờ chiều ở các thành phố như Philadelphia, Orlando và Charlotte, nhiệt độ thường xuyên chạm mức 30-37°C, kèm theo độ ẩm cao khiến chỉ số nhiệt vượt ngưỡng 31°C. Điều này dẫn đến việc áp dụng các khoảng nghỉ uống nước trong trận đấu, một biện pháp ngày càng phổ biến nhưng không đủ để giảm thiểu hoàn toàn rủi ro.
HLV Chelsea Enzo Maresca phàn nàn về việc tập luyện trong cái nóng 37°C trước trận thắng 3-0 trước ES Tunis ở Philadelphia. Tương tự, Pep Guardiola của Manchester City cảnh báo các cầu thủ phải chuẩn bị "chịu đựng" cái nóng ở Orlando. Trong khi đó, các đội Brazil như Botafogo, Flamengo, Fluminense và Palmeiras dường như thích nghi tốt hơn, nhờ kinh nghiệm thi đấu trong điều kiện tương tự ở mùa giải quốc nội từ tháng Ba đến tháng Mười Hai. Hậu vệ Botafogo Vitinho, từng chơi cho Burnley, cho biết: “Chúng tôi đã quen với cái nóng. Tôi hy vọng điều này mang lại lợi thế.”
Tuy nhiên, cái nóng không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất thi đấu mà còn tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng. Tại Copa América 2024 ở Mỹ, một trợ lý trọng tài đã ngã quỵ trong trận đấu ở Kansas City do nhiệt độ ngột ngạt. Trận chung kết Olympic 2008 tại Bắc Kinh, diễn ra trong cái nóng vượt 38°C, cũng cho thấy giới hạn thể chất của cầu thủ khi thi đấu trong điều kiện khắc nghiệt. Những sự kiện này nhấn mạnh rằng lịch thi đấu không hợp lý có thể gây nguy hiểm.
Lịch thi đấu: Ưu tiên cho khán giả châu Âu?
Lịch thi đấu của Club World Cup dường như được thiết kế để phù hợp với khán giả châu Âu, với các trận đấu bắt đầu vào buổi trưa hoặc đầu giờ chiều giờ địa phương, tương ứng với giờ tối ở châu Âu. Điều này đặt các đội bóng vào tình thế bất lợi, đặc biệt là các đội châu Âu vốn không quen với cái nóng mùa hè Bắc Mỹ. Ví dụ, Chelsea phải rút ngắn buổi tập trước trận đấu với Espérance, trong khi PSG thi đấu chỉ 15 ngày sau trận chung kết Champions League, cho thấy sự thiếu chuẩn bị về thể lực.
Ngược lại, các đội Brazil, đang ở giữa mùa giải, thể hiện sự tươi mới và sắc bén. Tim Vickery, chuyên gia bóng đá Nam Mỹ, nhận xét: “Flamengo và Palmeiras đã lập kế hoạch đạt đỉnh phong độ vào thời điểm này, trong khi các đội châu Âu không rõ đây là cuối mùa hay tiền mùa giải của họ.” Điều này giải thích tại sao các đội Brazil như Botafogo (thắng PSG) và Flamengo (thắng Chelsea 3-1) gây ấn tượng mạnh.
Thách thức bền vững của World Cup 2026
Ngoài vấn đề nhiệt độ, World Cup 2026 còn đối mặt với chỉ trích về tác động môi trường. Với 48 đội tham gia và 80 trận đấu trải rộng trên 16 thành phố ở Mỹ, Canada và Mexico, giải đấu này sẽ tạo ra khoảng 3,7 triệu tấn CO₂, cao hơn World Cup 2022 ở Qatar (3,6 triệu tấn). Di chuyển hàng không chiếm 85% lượng khí thải, với 51% từ các chuyến bay quốc tế và 34% từ di chuyển nội địa.
FIFA cam kết giảm 50% khí thải carbon vào năm 2030 và đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2040, nhưng các biện pháp như bù đắp carbon bị chỉ trích là thiếu minh bạch. Báo cáo về tính trung hòa carbon tại World Cup 2022 bị cơ quan quản lý Thụy Sĩ đánh giá là gây hiểu lầm, làm dấy lên nghi ngờ về tính khả thi của các cam kết cho năm 2026. Các nhà tài trợ như Qatar Airways và Aramco cũng bị xem là mâu thuẫn với mục tiêu bền vững của FIFA.
So sánh với Euro 2024, nơi UEFA sử dụng sân vận động hiện có và khuyến khích giao thông công cộng để giảm 21% khí thải, World Cup 2026 gặp bất lợi do phạm vi địa lý rộng lớn. Giao thông công cộng ở Mỹ, dù hiệu quả ở New York, lại hạn chế ở các thành phố như Kansas City hay Arlington, khiến việc giảm phụ thuộc vào hàng không trở nên khó khăn.
Bài học từ quá khứ và tương lai
Lịch sử cho thấy cái nóng không phải lúc nào cũng cản trở các đội châu Âu. Tại World Cup 1994 ở Mỹ, 10 trong số 13 đội châu Âu vượt qua vòng bảng, trong khi chỉ 2 trong số 4 đội Nam Mỹ làm được điều này. Thụy Điển thắng Ả Rập Xê Út 3-1 trong cái nóng giữa trưa ở Dallas, chứng minh khả năng thích nghi. Tuy nhiên, dữ liệu từ Club World Cup 2025 cho thấy các đội Brazil đang tận dụng tốt lợi thế về thời tiết và phong độ giữa mùa giải.
Để giảm thiểu rủi ro cho World Cup 2026, FIFA cần điều chỉnh lịch thi đấu, ưu tiên các trận buổi tối ở những thành phố mát mẻ hơn như Seattle hay Vancouver. Ngoài ra, việc cải thiện giao thông công cộng và minh bạch hóa các biện pháp bù đắp carbon là cần thiết để đáp ứng kỳ vọng của người hâm mộ, với 81% bày tỏ lo ngại về khủng hoảng khí hậu theo khảo sát của Pledgeball.
Club World Cup 2025 là lời cảnh báo sớm cho World Cup 2026. Nhiệt độ khắc nghiệt không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất thi đấu mà còn đặt ra rủi ro sức khỏe và môi trường. FIFA cần hành động nhanh chóng để đảm bảo an toàn cho cầu thủ và người hâm mộ, đồng thời thực hiện các cam kết bền vững một cách minh bạch. World Cup 2026, với quy mô chưa từng có, là cơ hội để FIFA chứng minh trách nhiệm của mình, nhưng cũng là thách thức lớn nhất đối với các mục tiêu xanh của tổ chức này.
