Như đã biết, Man United vừa công bố kế hoạch xây dựng một sân vận động mới trị giá 2 tỷ bảng Anh, sức chứa 100.000 chỗ, ngay cạnh Old Trafford. Trong khi đó, Newcastle được cho là đang cân nhắc rời khỏi St James’ Park để chuyển đến một sân có sức chứa 65.000 chỗ tại Leazes Park. Everton sẽ chuyển đến sân vận động mới tại bến tàu Bramley-Moore vào mùa giải tới. Wrexham đang xây dựng khán đài Kop với sức chứa 5.500 chỗ. Các sân vận động mới đột nhiên trở nên thời thượng trở lại sau một thời kỳ mà chúng dường như chỉ là một ý tưởng thoáng qua.
Hầu hết các CLB nhận thấy việc chuyển đến một SVĐ mới mang lại hiệu quả lâu dài – ít nhất là về mặt thu hút người hâm mộ. Có lẽ lý do lớn nhất khiến Manchester United trở thành câu lạc bộ lớn nhất nước Anh – dù doanh thu của Manchester City hiện đã vượt qua – là vào năm 1910, họ chuyển đến Old Trafford, khi đó là SVĐ lớn nhất và tốt nhất cả nước.
Lượng khán giả trung bình của Arsenal hiện nay là hơn 60.000 người một chút, trong khi sức chứa của Highbury trước đây chỉ là 38.000. Tottenham cũng tương tự, đạt khoảng 61.000 khán giả so với 36.000 hồi còn đá tại White Hart Lane. Có thời điểm sân Stadium of Light của Sunderland, sức chứa 48.000, cảm thấy khá trống trải, nhưng lượng khán giả trung bình là khoảng 40.000 so với 21.000 trong mùa giải cuối cùng tại Roker Park, dù họ đang ở hạng đấu thấp hơn. Ngay cả West Ham, nhờ sân London, cũng chứng kiến lượng khán giả tăng lên 62.000 từ 35.000 kể từ khi rời Upton Park.
Nhưng cũng có những sân trống trải nhất ở Anh – MK Dons, Port Vale, Tranmere Rovers, Colchester United và Wigan Athletic – thường có những vấn đề cụ thể gây ra sự chênh lệch giữa quy mô sân và lượng người ủng hộ, vượt xa sự kiêu ngạo của việc xây dựng một SVĐ quá lớn.
Và cái giá phải trả là không nhỏ. Arsenal luôn là câu chuyện cảnh báo. Họ không may mắn khi đưa ra quyết định táo bạo rời Highbury – nơi, dù có sức hút riêng, nhưng đơn giản là không đủ lớn để giúp họ cạnh tranh với Manchester United – vào đúng thời điểm sai lầm. Mất 9 năm từ khi bắt đầu quá trình xây dựng vào năm 1997 đến trận đấu đầu tiên tại Emirates, và khi họ đến được đó, bối cảnh tài chính đã thay đổi hoàn toàn.
Lúc đó, Roman Abramovich cũng tiếp quản Chelsea. Khi tiền của ông ta, không bị kiểm soát bởi bất kỳ hình thức công bằng tài chính (FFP) nào, đang thay đổi Premier League, thì Arsenal buộc phải cắt giảm chi tiêu để đáp ứng các khoản thanh toán lãi suất cho khoản nợ vay xây sân. Thời điểm chính xác mà tài năng của Arsène Wenger bắt đầu suy giảm có thể gây tranh cãi, nhưng những khó khăn của Arsenal trong việc theo kịp Chelsea và Manchester United sau khi vô địch năm 2003-04, phần lớn là do những hạn chế tài chính mà họ phải chịu đựng.
Đó không phải là câu chuyện xa lạ. Nottingham Forest đã đánh cược tương tự vào năm 1979-80, bắt đầu xây dựng một khán đài mới mất cả thập kỷ để trả hết nợ và, theo cách của nó, cũng góp phần khiến Forest không thể tận dụng hai danh hiệu cúp C1. Phong độ của Tottenham tại giải vô địch đã suy giảm khi họ vào chung kết Champions League mùa 2018-19, mùa giải mà vì chi phí cho SVĐ mới hoành tráng, họ đã không thể thực hiện một vụ chuyển nhượng nào.
Nhưng các quy định FFP đồng nghĩa với việc những đợt chi tiêu xa hoa như của Abramovich không còn khả thi. Quyền truyền hình trong nước đã đạt đỉnh và dù quyền truyền hình quốc tế vẫn tăng, cảm giác là chúng đang gần chạm ngưỡng tối đa. Các CLB buộc phải tự tạo ra doanh thu: bán tài năng tự đào tạo và doanh thu từ bán vé vào sân.
Về mặt thương mại, sân mới của Tottenham là một thành công lớn. Kết quả tài chính năm ngoái cho thấy doanh thu từ trận đấu tăng lên 117 triệu bảng Anh và doanh thu thương mại, bao gồm tài trợ, hàng hóa, điểm tham quan du lịch, hội nghị và sự kiện tại sân đạt 227,7 triệu bảng Anh trong tổng doanh thu 549,6 triệu bảng Anh.
Nhưng khi Spurs vật lộn ở nửa dưới của Premier League mùa này, đã có nhiều lời chế giễu về việc chú trọng vào bóng bầu dục Mỹ, quyền Anh và các buổi hòa nhạc, nhưng vấn đề không phải là cách doanh thu được tạo ra mà là việc rất ít trong số đó được chi cho cầu thủ.
Đối với Newcastle, sân vận động mới dường như ít rủi ro. Đầu tư vào cơ sở hạ tầng được miễn trừ khỏi các qui định PSR, vì vậy một SVĐ tạo doanh thu mới là cách để Quỹ Đầu tư Công của Saudi Arabia bơm một lượng tiền lớn vào CLB, mang lại lợi nhuận và vẫn tuân thủ các quy định. Lợi ích có thể mất vài năm để cảm nhận được, nhưng rõ ràng là khả thi hơn nhiều so với trường hợp vay tiền để xây.
Và đó là nơi Manchester United phải cẩn thận, dù lý do chuyển sân sau hai thập kỷ bỏ bê Old Trafford có thuyết phục đến đâu. Họ đã có khoản thanh toán lãi suất nợ khoảng 50 triệu bảng Anh mỗi năm, vì vậy, ngay cả khi nhận được tài trợ công, rất khó để thấy họ không tăng gấp đôi con số đó vào thời điểm cần tiền để đại tu toàn bộ đội hình.
Xây dựng nó và chắc chắn người hâm mộ sẽ đến một Old Trafford mới, nhưng như Tottenham, như Arsenal và Forest từng thấy trong quá khứ, cần phải suy nghĩ xem họ sẽ xem gì khi đã đến đó.
