Cách đây chỉ một thập kỷ, tiền đạo cắm dường như đang bị khai tử. Tây Ban Nha vô địch Euro 2012 với Cesc Fàbregas trong vai trò "số 9 ảo", còn Đức, đội bóng lấy Tây Ban Nha làm hình mẫu, cũng không quá mặn mà với trung phong truyền thống tại World Cup 2014. Họ sử dụng Thomas Müller như một "số 9 nửa mùa" cho đến tận tứ kết, khi HLV Jogi Loew quyết định quay về với Miroslav Klose – một tiền đạo đã 36 tuổi. Điều này chỉ càng củng cố quan điểm rằng trung phong kiểu cũ là một hiện tượng đang lụi tàn.
Thế nhưng, mùa hè này, thị trường chuyển nhượng lại sôi động với những thương vụ xoay quanh các tiền đạo.
Dĩ nhiên, tiền đạo cắm chưa bao giờ thực sự biến mất. Mùa giải 2014-15, bốn chân sút hàng đầu Premier League là Sergio Agüero, Harry Kane, Diego Costa và Charlie Austin. Ở Seriea A, Mauro Icardi và Luca Toni dẫn đầu danh sách ghi bàn, trong khi Cristiano Ronaldo – khi đó đã hoàn toàn chuyển hóa thành một "số 9" – là vua phá lưới tại Tây Ban Nha. Tuy nhiên, cảm giác chung lúc bấy giờ là bóng đá hiện đại, tiên tiến nhất không còn xoay quanh một trung phong chỉ biết ghi bàn. Thay vào đó, các đội bóng hàng đầu tìm kiếm những tiền đạo có khả năng di chuyển thông minh, tham gia vào việc kết nối lối chơi, đôi khi quan trọng hơn cả việc dứt điểm.
Sự trỗi dậy của những cầu thủ chạy cánh ghi bàn như Lionel Messi, Arjen Robben hay Eden Hazard (và ngày nay là Mohamed Salah, Kylian Mbappé, Raphinha) đã làm lu mờ vai trò của trung phong. Bàn thắng đến từ nhiều nguồn khác nhau, và tiền đạo cắm dường như không còn là tâm điểm.
Nhưng mọi thứ đã thay đổi. Pep Guardiola – người từng bị coi là "kẻ thù" của các tiền đạo cắm khi liên tục nghi ngờ vai trò của họ, thậm chí với cả Sergio Agüero – đã mở đường cho sự trở lại của trung phong khi Manchester City chiêu mộ Erling Haaland. Chân sút người Na Uy đã buộc Man City phải điều chỉnh lối chơi. Anh không tham gia vào việc luân chuyển bóng như các đồng đội, không lùi sâu hay dạt cánh. Sự khác biệt ấy đã mang về cú ăn ba ngay mùa đầu tiên, nhưng cũng là một phần nguyên nhân cho những thất bại của Man City ở mùa giải vừa qua.
Trong khi đó, Arsenal bị chỉ trích vì thiếu một trung phong thực thụ. Họ cần một cầu thủ có thể tận dụng những cơ hội nhỏ nhất để định đoạt trận đấu, đặc biệt trong những trận cầu chặt chẽ. Alexander Isak dường như là mảnh ghép hoàn hảo, nhưng mức giá 120 triệu bảng (140 triệu USD) là rào cản quá lớn. Thay vào đó, Arsenal chọn Viktor Gyökeres – một canh bạc với cầu thủ 27 tuổi, người chỉ thực sự bùng nổ trong bốn mùa giải gần đây (hai tại Championship với Coventry và hai tại Bồ Đào Nha với Sporting). Nếu Gyökeres vượt qua được những lo ngại về việc xử lý bóng chậm trong không gian hẹp, anh có thể là giải pháp cho Arsenal, dù đôi khi Kai Havertz vẫn được ưu tiên ở vị trí trung phong.
Alexander Isak chính là trung tâm của cơn sốt tiền đạo. Cao lớn, nhanh nhẹn, di chuyển thông minh và khả năng ghi bàn ổn định tại Premier League trong hai mùa qua, Isak là mẫu cầu thủ mà bất kỳ đội bóng nào cũng thèm muốn. Newcastle quyết giữ anh bằng mọi giá, nhưng mức lương 120.000 bảng/tuần dường như không tương xứng với giá trị của anh. Với ba năm còn lại trong hợp đồng, Newcastle có thể đòi hỏi mức phí chuyển nhượng lên tới 140 triệu bảng – đủ để họ tìm kiếm một cái tên chất lượng như Benjamin Šeško của RB Leipzig.
Điều đáng ngạc nhiên là Isak công khai ý định rời đi ngay sau khi Liverpool chiêu mộ Hugo Ekitiké – một cầu thủ có phong cách tương tự nhưng mới 23 tuổi và chưa thực sự chứng tỏ bản thân. Chelsea, đội đã mua João Pedro và Liam Delap, cũng có thể đã quan tâm đến Isak nếu họ chưa đủ quân số ở hàng công. Liverpool, nếu bán Darwin Núñez hoặc Luis Díaz, có thể sẽ đủ ngân sách để chiêu mộ Isak. Việc ký hợp đồng với một trung phong thứ hai là điều bất ngờ với Liverpool, nơi Mohamed Salah từ lâu đã là trung tâm của hàng công.
Isak, Gyökeres và Ekitiké không phải là những trung phong kiểu cũ như Alan Shearer. Từ thời Marco van Basten, Andriy Shevchenko đến Thierry Henry, tiền đạo cắm đã trở thành những cầu thủ toàn diện hơn, kết hợp giữa sức mạnh của một "target-man", tốc độ của một "channel-runner" và sự tinh quái của một "poacher". Isak và João Pedro đã sở hữu bộ kỹ năng hoàn chỉnh, trong khi Ekitiké và Šeško đang trên đà phát triển.
Với sự đa dạng trong kỹ năng, các tiền đạo cắm đang trở lại thời hoàng kim, mở ra một kỷ nguyên mới cho bóng đá.
