Nuremberg, 10 ngày trước, trận giao hữu giữa Đức và Ukraine kết thúc với tỷ số 0-0. Gundogan chưa ra sân nhưng Nagelsmann vẫn khen ngợi anh. “Illy đã chơi tốt”. HLV trẻ tuổi đứng ra bảo vệ tiền vệ này và ông có lý do để làm như vậy.
Gundogan đang được các CLB thèm khát. Một năm trước, với tư cách đội trưởng, anh đã dẫn dắt Manchester City giành cú ăn ba; sau đó đã trở thành cầu thủ kiến tạo lối chơi ở Barcelona. Pep Guardiola và Xavi không thể sai, và Jürgen Klopp và Thomas Tuchel, những người đánh giá cao anh ấy hồi ở Borussia Dortmund cũng vậy. Gundogan vừa được bầu chọn vào đội hình tiêu biểu La Liga mùa giải.
Tuy nhiên, với Đức, điều đó chưa bao giờ thực sự hiệu quả. Thậm chí có câu chuyện cười trên mạng rằng dường như Gundogan có cử người đóng thế mình tham gia các trận đấu ở đội tuyển. Sự nghiệp của anh ở đội tuyển quốc gia trái ngược với câu lạc bộ. Anh vẫn chưa thi đấu thành công cho tuyển Đức tại một giải đấu và chưa tham gia một trận đấu loại trực tiếp nào. Điều này không chỉ vì những chấn thương mà anh ấy gặp phải trong thời kỳ hoàng kim của đội, khoảng một thập kỷ trước.
Bây giờ Gundogan là đội trưởng sau khi được Hansi Flick chỉ định trong trận đấu cuối cùng của HLV này trước khi bị sa thải vào tháng 9 năm ngoái và người kế nhiệm Nagelsmann đã giữ anh ấy ở vị trí này. Liệu cầu thủ 33 tuổi này có tận dụng được cơ hội cuối cùng của mình để giành được danh hiệu nào đó cùng Đức hay ít nhất là lọt vào bán kết?
Các chuyên gia Đức không đánh giá cao quyết định này. Lothar Matthäus, một trong những đội trưởng huyền thoại muốn thấy anh ấy ngồi trên băng ghế dự bị. Lời kêu gọi của Matthäus được ủng hộ bởi tờ báo lá cải nổi tiếng Bild. Điều đó buộc Guardiola phải lên tiếng: “Tôi yêu những cầu thủ thông minh”, HLV Man City, người cùng Gundogan vô địch Premier League 5 lần, nói với tạp chí Stern tuần này. “Tôi chỉ phải giải thích mọi chuyện với Ilkay một lần, anh ấy đã hiểu và thực hiện ngay. Đưa ra quyết định đúng đắn dưới áp lực, biết đội cần gì vào lúc này, đó là mẫu cầu thủ tôi đang tìm kiếm.”
Việc tranh cãi về đội trưởng tuyển Đức cho thấy Gundogan nhanh chóng bị đặt dấu hỏi ở đất nước mà vị trí này luôn được đánh giá cao, mà gần nhất là Michael Ballack, Bastian Schweinsteiger và Stefan Effenberg. Gundogan không có được vị thế đó.
“Tôi không phải là cầu thủ thích những điểm nổi bật” anh nói trong một cuộc phỏng vấn tại sân tập của Barcelona vào tháng 11. “Tôi hiếm khi tỏa sáng – các bàn thắng thường do người khác ghi. Với tôi, điều tuyệt vời nhất là khi bóng luân chuyển trong đội một cách trôi chảy”. Đối với Gundogan điều quan trọng hơn là giúp đồng đội tốt hơn. Anh ấy nói chuyện nhỏ nhẹ và trầm tư; chiều sâu và đôi khi sức thuyết phục trong lời phát biểu của anh ta chỉ được nhận ra sau một khoảng thời gian hoặc khi phóng viên nghe đoạn băng.
Cách chơi của Gundogan mang lại trật tự và sự cân bằng cho đội, giải quyết các rủi ro. HLV từng có quyết định sai lầm khi thay cầu thủ xuất sắc nhất của ông cho đến thời điểm đó, Gundogan, bằng Leon Goretzka thiên về tấn công trong trận mở màn World Cup 2022 với Nhật Bản trong bối cảnh đang dẫn 1-0 để rồi sau đó thua ngược 1-2. Thất bại đó đồng nghĩa với việc họ bị loại ngay từ vòng bảng.
Nagelsmann không muốn lặp lại sai lầm này nhưng ông cần phải cho mọi người thấy rõ hơn vai trò chiến lược của Gundogan bằng việc tổ chức lại lối chơi. Khi Toni Kroos trở lại đội tuyển hồi tháng 3, anh đề nghị Robert Andrich của Leverkusen làm người chơi cùng ở trung tuyến. Đó vốn là chỗcủa Gundogan. Vì vậy, làm sai kết hợp 2 lão tướng đẳng cấp thế giới này với nhau là bài toán không dễ.
Kroos có xu hướng di chuyển về bên phải để phân phối bóng, giống như anh đã làm ở Madrid. Điều này buộc Gundogan phải di chuyển sang bên trái để giữ cho đội của mình đối xứng. Tuy nhiên, kết quả là cả hai đều thất bại. Dữ liệu cho thấy Gundogan không nhận được nhiều đường chuyền từ Kroos trong các trận giao hữu vừa qua, thậm chí ít đường chuyền hơn trước rất nhiều.
Vai trò mới buộc Gundogan tham gia tấn công nhiều hơn, khiến anh khó kiểm soát trận đấu. Anh dẫm chân lên Florian Wirtz và Musiala và hàng tiền vệ của Đức có lúc xuất hiện đến 3 cầu thủ chơi ở vị trí số 10. Điều đó khiến họ mất cân bằng trong phòng ngự. Chỉ khi nào 1 trong 3 người ra sân, Đức mới chơi ổn hơn.
Bất chấp cam kết của HLV Nagelsmann, vẫn chưa rõ liệu Gundogan có ra sân ở trận đầu tiên với Scotland hay không. Cũng không rõ liệu đóng góp của anh ấy có được ghi nhận xứng đáng hay không nếu đội giành chiến thắng. Liệu Đức và Gundogan có tìm thấy nhau? Đó là một câu hỏi quan trọng tại giải vô địch châu Âu này. Câu trả lời có thể quyết định cơ hội thành công của đội chủ nhà và đội từng 3 lần vô địch.
