Vào ngày 9 tháng 12, Syria được xếp vào bảng vòng loại Asian Cup 2027 cùng với Myanmar, Afghanistan và Pakistan. Đây thực sự là một bảng đấu mà yếu tố chính trị chiếm màu chủ đạo. Các quan chức tại buổi lễ ở Kuala Lumpur có thể đã có những cuộc trò chuyện dài về việc vận may bóng đá của cả bốn quốc gia này đã bị tổn hại và kìm hãm như thế nào bởi các nhà lãnh đạo và chính phủ tương ứng của họ.
Tuy nhiên, lần này, thậm chí còn có nhiều điều hơn để thảo luận. Vài giờ trước đó, tổng thống Bashar al-Assad đã rời khỏi Damascus đến Moscow, chấm dứt thời gian cai trị hơn 50 năm của gia tộc. Giống như trong các lĩnh vực khác, có một cảm giác không chắc chắn trong bóng đá nhưng cũng có sự lạc quan rằng có thể có những thời điểm tốt đẹp hơn ở phía trước và rằng môn thể thao này có thể giúp đoàn kết một quốc gia đã trải qua quá nhiều chia rẽ.
Cuộc nội chiến bắt đầu vào năm 2011 đã khiến hơn 500.000 người thiệt mạng và nhiều người khác phải tị nạn chính trị. Trong thời gian đó, bóng đá vẫn hoạt động nhưng phản ánh sự chia rẽ trong xã hội nói chung. Bernd Stange, HLV của đội tuyển Syria từ năm 2018-19, cho biết: “Khi đất nước tan rã, đội tuyển quốc gia cũng vậy. Có những cầu thủ đã chiến đấu cho một số nhóm nhất định với vũ khí trên tay, và những người khác kiên quyết phản đối chế độ cầm quyền. Thật không may, với tư cách là người nước ngoài, tôi không thể tập trung hoàn toàn vào bóng đá và đoàn kết đội bóng”.
Bây giờ có thể có một cơ hội. Vài giờ sau khi ông Assad rời đi, liên đoàn bóng đá Syria đã thông báo trên phương tiện truyền thông xã hội rằng họ sẽ thay đổi logo của đội tuyển quốc gia để loại bỏ màu đỏ ưa thích của ông Assad và đảng Ba'ath cầm quyền cũ thành màu xanh lá cây được các phong trào đòi độc lập hiện kiểm soát chính quyền ưa chuộng. Có một bức ảnh cho thấy các cầu thủ đang mỉm cười trong những chiếc áo đấu mới. "Đồng phục mới của đội tuyển quốc gia của chúng tôi", thông cáo của liên đoàn viết. "Sự thay đổi lịch sử đầu tiên xảy ra trong lịch sử thể thao Syria, tránh xa chủ nghĩa gia đình trị, thiên vị và tham nhũng".
Các cầu thủ chia sẻ niềm vui. Tiền vệ Ammar Ramadan đăng trên Instagram: “Quốc gia của tôi, Syria, đang được giải phóng. Sự phản kháng trước áp bức là điều không thể tránh khỏi. Dù muốn hay không. Niềm hạnh phúc của tôi là dành cho người dân. Người dân của tôi…”
HLV Stange vẫn giữ liên lạc với một số cựu cầu thủ của mình. “Tôi cũng phấn khích như những người bạn Syria của mình và vui mừng về mọi cuộc gọi điện thoại từ Damascus”ông nói. “Hy vọng đất nước sẽ phát triển theo hướng mà mọi người đều có thể sống tự do, hòa bình và tốt đẹp. Đây là một đất nước đáng tự hào với lịch sử vĩ đại, và người dân đã chán ngán thập kỷ qua và xứng đáng được hưởng hòa bình.”
Ba năm trước khi Stange nhận công việc ở Syria, ông đã ngồi ở băng ghế huấn luyện của Singapore tại vòng loại World Cup hồi năm 2015. Trận đấu đã trở thành tiêu đề sau khi HLV Syria khi đó, Fajr Ibrahim, và cầu thủ Osama Omari xuất hiện mặc áo phông có hình tổng thống Assad. "Chúng tôi tự hào vì ngài Bashar là tổng thống của chúng tôi", Ibrahim nói. "Thật tự hào, vì người đàn ông này chiến đấu với tất cả các nhóm khủng bố trên thế giới; ông ấy cũng chiến đấu vì các bạn. Ông ấy là người đàn ông tuyệt vời nhất trên thế giới". Ông nói thêm rằng tổng thống này là một người hâm mộ bóng đá cuồng nhiệt và là người ủng hộ đội tuyển. Sẽ có nhiều điều hơn thế nữa nếu Syria lọt vào World Cup nhưng họ đã bị loại ở vòng loại trực tiếp.
Stange cho biết ông không gặp phải sự can thiệp từ cấp cao nhất. “Tôi không gặp bất kỳ chính trị gia nào trong thời gian làm HLV cho Syria”. Tuy nhiên, ông cảm thấy như thể vị chủ tịch liên đoàn “nhiệt tình và quá cảm xúc” khi đó “liên tục can thiệp vào lĩnh vực trách nhiệm của tôi”. Ông nhớ lại vị chủ tịch “nhất quyết ngồi vào ghế huấn luyện viên và gần như không thể kiểm soát được. Tôi chưa bao giờ trải qua điều gì như vậy trong sự nghiệp huấn luyện của mình – điều đó thực sự làm tôi khó chịu”.
Vẫn còn phải xem liên đoàn bóng đá mới mẻ của Syria sẽ tiến hành hoạt động của mình như thế nào trong kỷ nguyên mới này nhưng không còn nghi ngờ gì nữa là còn rất nhiều việc phải làm. Bóng đá trong nước đang hỗn loạn do các cuộc giao tranh, thiệt hại cho các sân vận động, tình trạng thiếu năng lượng và nhiều thứ khác nữa. Tiền trong giải đấu, vốn không bao giờ dồi dào, đã cạn kiệt. HLV Stange cho biết: “Chất lượng của giải đấu không đủ tốt để đạt được bất cứ điều gì trên trường quốc tế. Đào tạo huấn luyện viên đã trì trệ trong hơn một thập kỷ. Các khóa học cấp phép chuyên nghiệp là điều không thể cho đến tận bây giờ. Tuy nhiên, nhiều người đang cố gắng duy trì bóng đá bằng sự cam kết và mức lương tối thiểu”.
Giải đấu đã bị hoãn lại do các sự kiện bên ngoài, không phải lần đầu tiên, trong những năm gần đây. Đội tuyển quốc gia hiện vẫn có thể tập trung cho vòng loại Asian Cup vào tháng 3 tới. Câu hỏi đặt ra là liệu các trận đấu quốc tế chính thức có thể diễn ra trên sân nhà hay không. Có thể, nhưng sẽ mất một thời gian.
"Syria không thể là chủ nhà ... đã hơn 10 năm nay", Windsor John, tổng thư ký của Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC) cho biết sau khi lễ bốc thăm. "Vì vậy, chúng tôi không thể thấy bất kỳ trận đấu nào được tổ chức ở đó vì nơi này cũng không có cơ sở hạ tầng. Có lẽ, trong tương lai ... chúng tôi không biết. Nhưng đối với các trận đấu vào năm tới, tôi cảm thấy không có thay đổi nào đối với vị thế của họ, tức là một đội phải chơi ở một địa điểm trung lập".
Hi vọng sẽ có ổn định và bình thường ở Syria, HLV Stange chắc chắn điều đó có thể mang lại sự trỗi dậy của một cường quốc bóng đá châu Á. Ông nói: "Syria có thể đạt đến trình độ của Iran, Iraq hoặc Australia. Chiến thắng trong một trận đấu trước đám đông kinh hoàng ở Aleppo hoặc Latakia có thể là nhiệm vụ bất khả thi đối với bất kỳ đội bóng châu Á nào".
