Khoảng 20 phút sau chiến thắng trước Tamworth ở vòng ba FA Cup, HLV Tottenham, Ange Postecoglou, thực hiện các cuộc phỏng vấn sau trận. Ông bày tỏ sự hài lòng với màn trình diễn của đội bóng và sẵn sàng lên xe buýt để trở về nhà. Nhưng khi ông nói, một nhóm nhỏ CĐV Tamworth lọt vào tầm mắt ông đang đồng thanh hô vang: "Chúng tôi muốn đá lại!"
Tamworth – đội bóng đang chơi ở giải National League (Hạng 6- bán chuyên), thấp hơn Tottenham tới 5 bậc trong hệ thống bóng đá Anh – đã cầm hòa đối thủ mạnh hơn suốt 90 phút nhưng lại thua 0-3 trong hiệp phụ. Trước đây, một trận hòa 0-0 như vậy sẽ đủ để họ giành quyền đá lại trên sân nhà của Spurs, mang về thêm một khoản thu béo bở.
Nhưng với thể thức mới của FA Cup, họ buộc phải đá thêm 30 phút và thậm chí có thể phải phân định thắng thua bằng loạt luân lưu. Cuối cùng, thể lực của họ không còn đủ để chống đỡ. Tottenham tung vào sân những ngôi sao trị giá 70 triệu bảng (Son Heung-min, Dejan Kulusevski, Djed Spence) và trận đấu đã kết thúc theo cách không thể khác. Các cầu thủ Tamworth tự hào về màn trình diễn của mình, nhưng vẫn không tránh khỏi cảm giác tiếc nuối khi đánh mất cơ hội để đời.
"Thật đáng tiếc khi không còn đá lại nữa – đó mới là điều khiến chúng tôi thất vọng nhất" hậu vệ kiêm nhân viên bán hàng Callum Cockerill-Mollett chia sẻ. Sau trận đấu, các cầu thủ Tamworth nhắc về trận đá lại bị bỏ lỡ – và cơ hội được hành quân đến sân Tottenham – nhiều hơn cả khoảnh khắc suýt ghi bàn quyết định ở phút bù giờ thứ bảy.
"Tôi nghĩ rằng đó chắc chắn sẽ là một khoản tiền khổng lồ" HLV Tamworth, Andy Peaks, nói. "Thật khó chịu vì chúng tôi có thừa những buổi tối thứ Ba trống lịch để đá lại, nhưng có vẻ như các đội bóng lớn thì lại không có thêm ngày trống nào cả."
FA Cup năm nay: Nạn nhân của sự tham lam trong bóng đá hiện đại
FA Cup năm nay đã trở thành nạn nhân rõ ràng của sự bành trướng và tham lam ngày càng gia tăng trong bóng đá. Những đội bóng tham dự các giải đấu châu Âu cho rằng họ phải chơi quá nhiều trận, với Maheta Molango, CEO của Hiệp hội Cầu thủ Chuyên nghiệp (PFA), nói với ESPN hồi tháng 8 rằng "lịch thi đấu đã bị phá vỡ đến mức không còn khả thi nữa." Và chính FA Cup là giải đấu bị cắt giảm: các trận đá lại – phần thưởng quý giá cho những đội bóng nhỏ khi cầm hòa các ông lớn – giờ đây đã trở thành quá khứ.
Ở một góc độ nào đó, điều này có vẻ hợp lý: việc giảm bớt số trận đấu giúp giảm tải áp lực. Nhưng thật khó hiểu khi FA Cup bị cắt giảm trong bối cảnh Champions League được mở rộng lên 36 đội với tám lượt trận vòng bảng, và một kỳ Club World Cup với 32 đội sẽ diễn ra vào mùa hè này.
Để bù đắp cho sự thay đổi, LĐBĐ Anh (FA) đã tăng tiền thưởng ở các vòng đầu tiên, nhưng con số này không thể sánh được với khoản tiền mà một trận đá lại có thể mang lại cho các đội bóng nhỏ. Theo một nguồn tin, việc không có trận đá lại vòng ba trên sân Tottenham Hotspur đã khiến Tamworth mất khoảng 850.000 bảng Anh, bao gồm doanh thu từ bán vé và dịch vụ (chia đều giữa hai đội), cùng với khoản thu bổ sung từ bản quyền truyền hình.
Một hành trình bất ngờ tại FA Cup có thể thay đổi vận mệnh của một CLB, hoặc thậm chí cứu vãn sự tồn tại của nó. Ví dụ, Marine FC đã kiếm được 800.000 bảng từ việc lọt vào vòng ba và tiếp đón Tottenham hồi năm 2021 – số tiền này đủ để họ cải tạo toàn bộ cơ sở vật chất. "Chúng tôi vẫn không thể tin được, thành thật mà nói, số tiền đó đã thay đổi câu lạc bộ đến mức nào" chủ tịch Paul Leary chia sẻ vào năm 2023.
Exeter City cũng tin rằng hành trình FA Cup năm 2005 của họ – trong đó có một trận đá lại vòng ba với Manchester United – đã giúp cứu CLB khỏi nguy cơ phá sản.
Tầm quan trọng của các trận đá lại FA Cup: Sự sống còn của các CLB nhỏ
"Việc có hay không có các trận đá lại ở FA Cup có thể quyết định sự tồn tại của các CLB nhỏ, không chỉ ở hiện tại mà cả trong tương lai" Nick Hawler, chủ tịch hội đồng CLB Exeter, nói với ESPN. "Trận đá lại với Manchester United đã giúp Exeter City có một con đường hướng đến sự bền vững."
Năm 2015, Cambridge United buộc Manchester United phải đá lại ở vòng bốn FA Cup, mang về cho họ 1,5 triệu bảng. Chủ tịch CLB, Dave Doggett, gọi đó là "bước ngoặt", dù suy nghĩ đầu tiên của ông về số tiền này không liên quan đến đội hình thi đấu: "Thật lòng mà nói, nhà vệ sinh của chúng tôi khá tệ, vậy nên chắc chắn chúng tôi có thể cải thiện điều đó ngay bây giờ."
Boreham Wood cũng hưởng lợi từ một hành trình FA Cup kỳ diệu, giúp họ duy trì việc trả lương cho cầu thủ trong suốt đại dịch COVID-19.
Những câu chuyện thần tiên ở FA Cup
Các đội bóng nhỏ như Boreham Wood hay Maidstone United gần đây đã hưởng lợi từ những chặng đường phi thường tại FA Cup. Họ lấy Lincoln City làm tấm gương – đội bóng đã làm nên lịch sử mùa 2016-17 khi trở thành CLB ngoài hệ thống chuyên nghiệp đầu tiên vào tới tứ kết FA Cup, trước khi dừng bước trước Arsenal của Arsène Wenger tại Emirates. Dù thua 0-5, họ kiếm được 1,3 triệu bảng, đủ để xây dựng một trung tâm huấn luyện đẳng cấp.
"Điều quan trọng là chúng tôi không chỉ đổ hết số tiền kiếm được vào quỹ lương mà phải đầu tư vào cơ sở hạ tầng để đảm bảo thành công lâu dài" HLV Danny Cowley nói vào năm 2018. Hiện tại, Lincoln City đã vươn lên chơi ở League One – giải hạng Nhì.
Boreham Wood vào đến vòng ba FA Cup vào các năm 2021 và 2023, nhưng đặc biệt là năm 2022 khi họ vào tận vòng năm trước khi bị Everton đánh bại 0-2. Dù bị xuống hạng ở mùa giải trước, số tiền từ FA Cup đã giúp CLB trụ vững. Khi đại dịch bùng phát, họ là một trong ba CLB tại National League vẫn duy trì được việc trả lương cho cầu thủ thay vì cho họ nghỉ không lương.
"Tôi thực sự cảm thấy khi chúng tôi vào vòng năm, đó là sự đền đáp của các vị thần bóng đá dành cho chủ tịch Danny Hunter" HLV Boreham Wood, Luke Garrard, chia sẻ. "FA Cup đã giúp chúng tôi xây dựng cơ sở hạ tầng và đi trước kế hoạch vài mùa giải."
FA Cup: Chức vô địch hay sự thay đổi số phận?
Maidstone United chính là "ngựa ô" mùa giải FA Cup 2023-24 khi vào tới vòng năm, loại Ipswich Town trên sân khách. Hành trình này mang về 400.000 bảng, số tiền được dùng để nâng cấp sân đấu với mặt cỏ nhân tạo mới, cải thiện dịch vụ ăn uống, xây dựng khu vực ghi hình trận đấu, và – giống Cambridge – cả một khu vệ sinh mới. "Họ đã dùng số tiền đó để phát triển bền vững, và đó là điều quan trọng" trợ lý HLV Craig Fagan nói với ESPN. "Chúng tôi không bao giờ muốn CLB rơi vào tình trạng không thể tiếp tục hoạt động."
Tuy nhiên, sự nổi bật cũng mang đến áp lực. "Ai cũng muốn đánh bại chúng tôi vì những gì chúng tôi làm được trước Ipswich và các đội bóng khác" Fagan nói. "Chúng tôi có một cái bia trên lưng, nhưng điều đó là xứng đáng."
Maidstone hiện xếp thứ ba tại National League South (hạng sáu nước Anh), và dù ngân sách đội hình không thay đổi, Fagan tin rằng FA Cup đã tiếp thêm động lực lớn cho CLB. "Tôi sẽ không bao giờ đánh giá thấp tầm quan trọng của FA Cup" ông nói. "Những gì giải đấu này mang lại cho các đội bóng ở cấp độ của chúng tôi là không thể tin được. Trước FA Cup, ít ai biết đến Maidstone United, nhưng giờ thì mọi chuyện đã khác."
Trước vòng ba FA Cup năm nay, Ange Postecoglou, Ruben Amorim (Manchester United) và Pep Guardiola (Manchester City) đều nói về FA Cup với sự tôn kính, như thể đó là một người thân yêu. Nhưng với các CLB lớn, giải đấu này chỉ là một chức vô địch khác để bổ sung vào phòng truyền thống, một con đường dẫn đến châu Âu.
Còn với các đội bóng nhỏ, đó là cơ hội thay đổi số phận. Một trận đá lại có thể mở ra triển vọng phát triển lâu dài và mang lại niềm tin cho các ông chủ rằng những nỗ lực của họ là xứng đáng.
"Chúng tôi đã bị tước mất điều đó" Hawler nói. "Hãy nghĩ đến tác động đối với người hâm mộ – họ mất đi những khoảnh khắc vinh quang mà họ có thể kể lại hàng thập kỷ sau. Việc bỏ đá lại không chỉ làm tổn hại đến di sản của FA Cup mà còn ảnh hưởng đến tương lai của các CLB nhỏ."
Tamworth, Maidstone, Boreham Wood – những câu chuyện ấy là lời nhắc nhở rằng FA Cup không chỉ là danh hiệu, mà là niềm hy vọng cho những đội bóng nhỏ bé. "Bóng đá đang thay đổi quá nhiều, quá nhiều thứ bị thao túng, và tôi chỉ muốn nói rằng: Hãy để FA Cup yên, hãy để nó là chính nó, như nó đã luôn như vậy" Garrard nói. "FA Cup là một giải đấu kỳ diệu, là giải đấu cúp hay nhất thế giới, và nó mang đến cho những đội bóng nhỏ như chúng tôi một cơ hội."
