Phóng viên Báo SGGP đã có cuộc trao đổi cùng Phó Giám đốc Sở VH-TT TPHCM Nguyễn Nam Nhân về những kế hoạch của ngành thể thao thành phố.
PHÓNG VIÊN: Ông đánh giá như thế nào về sự phát triển và vai trò của các môn thể thao du nhập đối với ngành thể thao TPHCM?
Ông Nguyễn Nam Nhân: TPHCM là trung tâm kinh tế và văn hóa lớn của Việt Nam, cũng là nơi giao thoa giữa các nền văn hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho các môn thể thao quốc tế du nhập. Nhiều môn du nhập đã trở thành “món ăn” tinh thần và rèn luyện thể chất không thể thiếu của người dân. Từ những môn thành tích cao như: quần vợt, bóng rổ, cầu lông, võ thuật (taekwondo, karatedo, judo...) hay môn thể thao giải trí (như billiards snookers, e-sports, dancesport, roller sports...) lẫn những môn thể thao chính thống Olympic (bóng chày, hockey…). Các môn thể thao du nhập không chỉ mang lại sự mới mẻ và phong phú cho đời sống của người dân, mà còn góp phần thúc đẩy du lịch, kinh tế và giao lưu văn hóa tại TPHCM. Vai trò của các bộ môn mang tính mới lạ này là vô cùng quan trọng, tạo ra những sân chơi mới, giúp người dân có thêm nhiều lựa chọn và cơ hội rèn luyện sức khỏe, phát triển kỹ năng.
Những môn thể thao du nhập không chỉ phục vụ mục đích giải trí, góp phần phát triển thể chất và tinh thần cho cộng đồng, mà còn thúc đẩy kinh tế thể thao và du lịch phát triển, như việc tổ chức sự kiện, đầu tư cơ sở vật chất, phát triển du lịch... Từ đây có thể khẳng định, các môn thể thao mới có thể tạo ra thị trường tiềm năng, đóng góp vào GDP và thu hút các nguồn đầu tư cả trong nước và quốc tế.
TPHCM trở thành miền đất hứa cho sự phát triển của nhiều môn thể thao du nhập nhờ vào môi trường cởi mở, hội nhập và nền kinh tế phát triển, cùng với đó là dân số trẻ năng động, dễ dàng tiếp thu và thích ứng với các xu hướng mới. Ngoài ra, sự quan tâm và hỗ trợ từ lãnh đạo các ban ngành, đã tạo nhiều điều kiện cho việc tổ chức các sự kiện, giải thi đấu quy mô, góp phần quảng bá, thu hút và duy trì sự quan tâm của người dân đối với các môn thể thao mới lạ của thế giới.
Không ít ý kiến cho rằng, một số môn du nhập thuộc dạng chơi cho vui, là trào lưu “cả thèm chóng chán”, khó lòng quản lý và phát triển hệ thống phong trào. Ông nghĩ sao về điều này?
Thực tế, một số môn thể thao du nhập như: pickleball, roller sports, hockey, teqball… đang bị nhận định là mang tính “chơi cho vui” và khó phát triển thành phong trào bền vững hay thành tích cao, tuy nhiên, những nhận định này mang tính chất một chiều. Qua từng thời kỳ phát triển của TPHCM, sẽ có những bộ môn khác nhau du nhập đến và đều có sự khác biệt về nền tảng phát triển thể thao. Chúng ta có thể hiểu, môn thể thao trào lưu thu hút mọi người là nhờ tính độc đáo và phát triển mạnh mẽ khi được cộng đồng hưởng ứng rộng rãi, sau đó có thể sẽ bão hòa và suy giảm nếu thiếu tính chiến lược phát triển bền vững.
Nhưng thực tế hiện nay, nhiều môn thể thao từng bị xem là trào lưu đã có bước phát triển bền vững khi được đầu tư bài bản như: bóng rổ, billiards-snookers, e-sports hay lân - sư - rồng. Những điều này chứng minh rằng, các môn thể thao mới nếu có chiến lược phát triển rõ ràng, sự đầu tư cũng như được cộng đồng ủng hộ, hoàn toàn có thể vượt qua định kiến và tạo thành phong trào lớn mạnh.
Việc đánh giá một môn thể thao chỉ dựa trên tính chất biểu diễn hoặc trào lưu là chưa đầy đủ. Các môn thể thao du nhập không chỉ mang lại niềm vui và sự mới mẻ cho người chơi, mà còn có tiềm năng phát triển mạnh mẽ nếu được đầu tư và quản lý đúng cách. Điều này đòi hỏi sự nhìn nhận và tiếp cận khoa học từ các cơ quan ban ngành, kết hợp với sự phản hồi từ cộng đồng người chơi. Với sự hỗ trợ và định hướng phù hợp, những môn thể thao này có thể vượt qua giai đoạn “cả thèm chóng chán” để trở thành những môn thể thao phổ biến và có giá trị lâu dài.
Năm 2024, thành tích tại giải quốc gia mà các đội tuyển thể thao TPHCM giành được gồm: 1.440 HCV, 1.174 HCB, 1.293 HCĐ (tăng 28% so với tổng số 3.051 huy chương năm 2023). Trong khi đó, thành tích của thể thao TPHCM tại các giải quốc tế là 184 HCV, 121 HCB và 93 HCĐ. Đáng chú ý, tại Paralympic Paris 2024 ở Pháp, các tuyển thủ TPHCM xuất sắc mang về 1 HCĐ ở môn cử tạ.
Ngành thể thao TPHCM sẽ có những kế hoạch quản lý và phát triển như thế nào với những môn thể thao du nhập?
Để quản lý và phát triển bền vững các môn thể thao du nhập, ngành thể thao TPHCM cần xây dựng một chiến lược bài bản với các trọng tâm: quản lý hệ thống chuyên nghiệp, đầu tư cơ sở hạ tầng, phát triển phong trào cộng đồng và đào tạo thành tích cao. Bằng cách kết hợp xã hội hóa, giáo dục thể chất và khoa học thể thao hiện đại, các môn thể thao này không chỉ tránh được tình trạng “cả thèm chóng chán” mà còn có thể vươn lên thành môn thể thao đỉnh cao trong tương lai.
Ngành thể thao TPHCM đã và đang triển khai nhiều kế hoạch và chương trình nhằm quản lý và phát triển các môn thể thao du nhập một cách hiệu quả. Đầu tiên, việc xây dựng, hỗ trợ chính sách pháp lý, xã hội hóa trong xây dựng cơ sở hạ tầng, trang thiết bị hiện đại và đồng bộ cho từng môn thể thao là yếu tố then chốt, giúp tạo điều kiện tốt nhất cho người chơi.
Thứ hai, tổ chức các khóa đào tạo, huấn luyện viên chuyên nghiệp để nâng cao chất lượng giảng dạy và hướng dẫn cho người chơi, đưa vào thử nghiệm tập huấn thi đấu ở các khu vực công cộng như: công viên, đường phố cho đến trường học, câu lạc bộ và tổ chức các giải thi đấu phong trào để tiệm cận với giới mộ điệu thể thao. Từ đó, xúc tiến thành lập các liên đoàn, hiệp hội, câu lạc bộ... để quản lý và phát triển phong trào một cách bài bản và bền vững.
Ngoài ra, việc tổ chức các giải đấu, sự kiện thể thao quốc tế và giao lưu văn hóa sẽ góp phần giúp quảng bá, tạo sự chú ý và thu hút người dân tham gia vào các môn thể thao mới này. Ngành thể thao TPHCM cũng sẽ tăng cường hợp tác với các tổ chức, hiệp hội thể thao quốc tế để học hỏi, trao đổi kinh nghiệm và cập nhật những xu hướng mới nhất trong lĩnh vực thể thao. Đặc biệt, sự hỗ trợ từ các chính sách của chính quyền thành phố, cùng với đẩy mạnh thông tin tuyên truyền về lợi ích của việc tham gia thể thao đối với sức khỏe và đời sống của người dân, sẽ góp phần to lớn vào việc phát triển các môn thể thao du nhập tại TPHCM.
Với những kế hoạch và chiến lược hợp lý, ngành thể thao TPHCM kỳ vọng các môn thể thao du nhập sẽ ngày càng phát triển mạnh mẽ, làm nền tảng để tiến đến phát triển thành môn thể thao đỉnh cao, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và làm phong phú thêm nền thể thao của thành phố.
Năm 2024, ngành thể thao TPHCM đã đẩy mạnh công tác phát triển các môn thể thao mới (thể thao giải trí, thể thao biểu diễn, thể thao mạo hiểm) như: pickleball, teqball, thể thao điện tử, câu cá thể thao, thuyền súp, thuyền buồm, hockey... Sở VH-TT TPHCM đã thành lập nhiều đội tuyển thể thao giải trí mới từ các hoạt động phong trào để tham dự các giải quốc tế và giành thành tích đáng khích lệ.
Năm 2025, nhiệm vụ phát triển thể dục thể thao sẽ dựa trên 2 trụ cột: thể thao cho mọi người và thể thao thành tích cao. Phát hiện và bồi dưỡng nhân tài thể thao từ nhiều nguồn, đặc biệt là từ các giải thể thao học sinh. Phối hợp điều hành và tổ chức hệ thống giải thể thao quốc gia và quốc tế năm 2025 theo chỉ tiêu đề ra. Hoàn thiện thủ tục và hệ thống thiết chế, trang thiết bị thể thao để đăng cai tổ chức Đại hội Thể thao toàn quốc lần thứ 10-2026.
