Để cầm còi một trận bóng đá, có lẽ ai cũng làm được nếu am hiểu luật, nhưng để có được một trọng tài giỏi, lại không đơn giản. Số lượng trọng tài FIFA của bóng đá Việt Nam tính đến nay không quá 20 người, trong khi đó, ở thời điểm hiện tại, Việt Nam cũng chỉ có duy nhất 1 trọng tài ở đẳng cấp Elite - đủ điều kiện thổi chính các trận quốc tế hạng A. Ông Trần Đình Thịnh từng được công nhận là trọng tài FIFA năm 2019, 2020 và trong 2 mùa giải V-League gần nhất, ông được công nhận là Còi bạc (2024-2025), Còi đồng (2003-2024).
Đặc thù của bóng đá Việt Nam cũng là một phần nguyên nhân khiến việc đào tạo một trọng tài giỏi trở nên khó khăn hơn. Số lượng các trận đấu đỉnh cao của chúng ta không nhiều. Một mùa giải V-League chỉ có 26 vòng đấu, và đây là con số tối đa mà một trọng tài hàng đầu có thể cầm còi trong năm. Với các trọng tài trẻ, mới vào nghề, số trận đấu còn ít hơn do các giải hạng Nhì, hạng Nhất có thời gian thi đấu thua xa V-League. Trong khi đó, trọng tài là công việc bắt buộc phải theo lộ trình từ thấp đến cao, tương tự như phi công, ở đó đẳng cấp tùy thuộc vào số lượng và tính chất các trận đấu tích lũy.
Có được trọng tài giỏi ở bóng đá Việt Nam thực sự rất khó, nhưng sự ra đi bàng hoàng của ông Trần Đình Thịnh lại là lời nhắc nhở muộn màng và đau buồn với cộng đồng bóng đá về việc trọng tài Việt Nam nằm trong số những người ít được quan tâm nhất của làng túc cầu. Chưa có mùa giải nào mà trọng tài Việt Nam tránh được sự cố bị cầu thủ hay thành viên các CLB “tấn công” trên sân, ngay cả khi VAR được triển khai ở 2 mùa giải gần nhất. Áp lực đối với trọng tài còn tăng thêm với sự bùng nổ của mạng xã hội khiến nhiều người hạn chế sử dụng trang cá nhân để không trở thành mục tiêu công kích sau các trận đấu.
Trong khi đó, các tiêu chuẩn về trọng tài ngày càng được nâng cao, nhất là khâu thể lực, với cường độ vận động không thua kém cầu thủ. Chính các trọng tài ở giải ngoại hạng Anh còn mô tả những bài kiểm tra trước mùa giải “giống như địa ngục”. Tại đợt kiểm tra mới nhất do Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) tổ chức, nơi xảy ra sự cố với trọng tài Trần Đình Thịnh, cũng chỉ có hơn 80% trọng tài vượt qua.
Cũng như ông Trần Đình Thịnh, các trọng tài giỏi ở Việt Nam đều có “nghề tay phải” là giáo viên thể chất tại các trường học trên toàn quốc. Phải đến năm 2012, khi Công ty VPF ra đời, chế độ bồi dưỡng cho trọng tài mới được nâng lên, tương xứng với mức độ rủi ro nghề nghiệp. Theo đuổi việc cầm còi thường được xem là đam mê, là cái “Nghiệp” hơn là công việc có thu nhập cao. Thế nhưng, sự cảm thông và chia sẻ dành cho công việc trọng tài ở Việt Nam thì rất ít. Sự ra đi đột ngột của ông Trần Đình Thịnh vì thế không chỉ là mất mát lớn cho giới trọng tài, mà còn có thể tác động tâm lý đến những người đang và sẽ có khao khát trở thành những “ông Vua sân cỏ”.
